Thực tế dịch thuật: biên tập có giỏi hơn dịch giả?

Từ trường hợp của "Những thứ họ mang", quy trình dịch giả - biên tập viên lại được đặt ra nóng hổi. Nhiều ý kiến nghi ngờ về một sự thỏa hiệp bắt buộc khi dịch giả là cấp trên hoặc có uy tín lớn hơn biên tập viên.

Dù có thể không tồn tại một bản dịch hoàn hảo, nhưng rõ ràng vẫn có những bản dịch được nhiều người ca ngợi và yêu thích như dịch thuật tiếng trung

Đi sâu thêm về việc làm thế nào để có một bản dịch tốt hơn, chúng tôi đã tìm hiểu về quá trình dịch thuật, với mong muốn làm sáng tỏ một số điều kiện như: cơ hội tiếp cận của dịch giả Việt Nam với thông tin nước ngoài (như việc nhà thơ Nguyễn Quang Thiều đã làm) và quy trình thẩm định: biên tập viên - dịch giả.

Với những tác phẩm quan trọng, phải chọn dịch giả

 Ông Nguyễn Cảnh Bình, giám đốc công ty sách Alpha

"Tôi nghe loáng thoáng có người nói chuyện cấp trên - cấp dưới giữa dịch giả và biên tập, nhưng thực tế không phải như vậy" - ông Nguyễn Cảnh Bình, giám đốc công ty sách Alpha nói.

"Tùy từng cuốn sách mà nội dung của nó sẽ có những người quyết định khác nhau. Ví dụ, chúng tôi bị la ó về cuốn Cộng hòa của Platon. Rất nhiều bạn trẻ la ó vì sử dụng nhiều từ Hán - Việt như tiểu bối, quả bối... Nhưng bản thân ông Đỗ Khánh Hoan là một dịch giả có tên tuổi, thứ hai, ông yêu cầu không được sửa gì cả. Nên chúng tôi thuận theo yêu cầu đó.

 

Thông thường, với những tác phẩm quan trọng, phải chọn dịch giả. Nói chung ở VN hiện nay, dịch giả là người có kinh nghiệm, trình độ hơn biên tập viên. Công ty sách buộc lòng phải lựa chọn người có trình độ trong việc dịch, còn biên tập viên thuần túy là sửa câu chữ tiếng Việt, chứ không phải ở góc độ sửa tiếng nước ngoài được cho dịch giả."

Để hạn chế sai sót, kinh nghiệm của ông Bình chia làm 3 công đoạn: dịch - hiệu đính - biên tập, trong đó phần hiệu đính được thuê ngoài để kiểm tra bản dịch.

Dịch giả Lê Hồng Sâm - người rất được ủng hộ trong phần phát biểu tại tọa đàm "Dịch thuật trong thực tế xuất bản", đã từng dịch những đầu sách triết học nổi tiếng và đồ sộ tại NXB Tri Thức (Sự thống trị của nam giới, Émile hay là về giáo dục, Những lời bộc bạch) - cho biết:

"Tại NXB Tri thức, khi tôi dịch "Những lời bộc bạch", biên tập viên đó vốn là học trò của tôi. Nhưng quan trọng sách dịch tốt, ít lỗi sai thì do dịch giả là chính. Chúng tôi phải làm việc kĩ lắm".

Nên thuê những công ty dịch thuật chuyên nghiệp, những công ty công ty dịch thuật tại hà nội sẽ mang lại những bản dịch tốt nhất cho quý vị